Mamy oko na
Twoje zdrowie

Badanie dna oka (oftalmoskopia), umożliwia ocenę  nieprawidłowości w budowie
i funkcjonowaniu oczu dostarcza informacji nie tylko o tym, w jakiej kondycji są nasze oczy, ale również wiele mówi na temat funkcjonowania całego organizmu. Wczesne wykrycie zmian na dnie oka pozwala monitorować rozwój takich chorób jak cukrzyca, miażdżyca lub nadciśnienie.

Metody badania dna oka

• Oftalmoskopia bezpośrednia – lekarz ogląda dno oka za pomocą wziernika ocznego – oftalmoskopu. Korzystając z aparatu, lekarz wpuszcza do oka pacjenta strumień  światła. Przechodzi on przez soczewkę i ciało szkliste i oświetla dno oka. Obraz dna oka pozwala ocenić stan siatkówki, naczyń krwionośnych i tarczy nerwu wzrokowego. Badanie umożliwia też rozpoznanie chorób plamki żółtej (AMD) czy błony naczyniowej.
• Oftalmoskopia pośrednia – lekarz wykorzystuje dodatkową soczewkę umieszczoną przed okiem pacjenta, co daje możliwość otrzymania lepszego powiększenia
  i większego kąta pod którym badane jest oko.
• Funduskamera – ta metoda polega na zrobieniu kolorowego zdjęcia dna oka o wysokiej rozdzielczości, gdzie na podstawie tego okulista przeprowadza rozpoznania. Badanie dna oka przy zastosowaniu funduskamery wpływa na poprawienie komfortu badania dla lekarz oraz dla pacjenta. Ważne jest to, że u większości pacjentów nie wymaga rozszerzenia źrenic.

Wskazania do przeprowadzenia badania

Badanie dna oka powinno się przeprowadzić u osób ze schorzeniami ogólnymi podczas wizyty u okulisty, gdzie nastąpiły zmiany na dnie oka, w szczególności w następujących przypadkach:

• chorzy na cukrzycę.
• osoby z nadciśnieniem tętniczym,
• przy występujących bólach głowy,
• w chorobach nowotworowych,
• przy zaburzeniach równowagi,
• u chorych na białaczkę, niedokrwistość, skazy krwotoczne,
• po urazie głowy i utracie przytomności,
• z zaburzeniami równowagi,
• u dzieci urodzonych przedwcześnie,
• osłabienia ostrości wzroku,
• zaburzenia widzenia barw

Zaleca się także aby wykonać badanie przed osiągnięciem 40 roku życia raz na trzy lata, natomiast pomiędzy 40 a 50 rokiem życia raz na dwa lata, po przekroczeniu 50 lat – raz w roku.

W sytuacji, gdy w rodzinie występowała jaskra powinno przebadać się po 35 roku życia. Osoby z krótkowzrocznością powyżej 3,5 dioptrii  warto by wzięły pod uwagę takowe badanie.

Przebieg badania

Badanie nie jest szczególnie wymagające w sferze  przygotowań. Aby dno oka było dobrze widoczne, zakrapla się oko kroplami z atropiną, które rozszerzają źrenicę.

Lekarz podczas badania używa przyrządu zwanego oftalmoskopem, który składa się z czterech soczewek, które umożliwiają wykryć wadę wzroku u badanego.

Okulista wprowadza przez wziernik oftalmoskopu wiązkę światła, które przechodząc przez soczewkę naświetla dno oka. Obraz jest powiększony, dzięki soczewce skupiającej, ustawionej przed okiem pacjenta.

Podczas badania lekarz umiejscowiony jest tuż przed pacjentem, na jego polecenie należy kierować wzrok w innych kierunkach, tak by można było dokładnie określić stan bieżący dna oka.

Po badaniu

Z racji tego, że krople wywołują efekt rozszerzenia źrenic i przez około 4 godzin gorzej się widzi (nadwrażliwość na światło), nie wolno wtedy prowadzić samochodu i dobrze mieć towarzystwo w postaci drugiej osoby. Ponadto nie zaszkodzi założyć okularów przeciwsłonecznych.

Badanie dna oka pomaga zdiagnozować wiele chorób:

• choroby nerwu wzrokowego (np. zapalenie),
• cukrzycę,
• miażdżycę,
• choroby układu krwiotwórczego (białaczka, niedokrwistość, skazy krwotoczne),
• nadciśnienie tętnicze,
• wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego,
• choroby siatkówki.

Regularne poddawanie się badaniu dna oka jest wskazane, bowiem daje szanse na wczesne  wykrycie wielu chorób oczu i na wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Źródło: Jacek J. Kański, „ Diagnostyka kliniczna w okulistyce”

Konsultacja: lekarz okulista Monika Stojek – Rola